en dit is niet om sarcastisch te doen
Het zit namelijk zo:
Gedurende ons leven bevinden wij ons in een aantal fasen waarin onze slaap verandert. Jonge kinderen die om half 7 in de morgen naast je bed staan te springen? Heel normaal.
Zij zijn over het algemeen vroege vogels, maar dat verandert dus wanneer je in de adolescentie komt. Je slaapritme verplaatst zich meer naar een avondmens: later naar bed en later weer wakker.
Maar wat doet slaap eigenlijk en waarom moeten we er niet te licht over denken?
Als je het over kinderen/pubers hebt, zijn de belangrijkste functies van slaap:
- Het aanmaken van het groeihormoon, het enige hormoon in ons lichaam dat (jonge) lijven in staat stelt om letterlijk te groeien.
- Het aanmaken van nieuwe verbindingen in het brein en het verbeteren van leer- en sportprestaties.
- Het tegengaan van sombere gedachten en depressies, en dat is best belangrijk in een wereld waarin je je al staande moet houden tussen al die gierende hormonen.
- Het voorkomen van overgewicht, een verstoorde bloedsuikerregulatie (de voorloper van diabetes type 2) en het voorkomen van auto-immuunziekten zoals RA en Bechterew.
tekst gaat verder onder de foto
Goed, nu weten we dus waarom we de pubers moeten aansporen om beter om hun slaap te denken.
Maar daarmee zijn we er nog niet.
Waarom hebben pubers het dan zo zwaar volgens mij?
De belangrijkste reden is dat de maatschappij en sociale omgeving zó zijn ingericht, dat het moeilijk wordt om op tijd op bed te gaan. En áls ze al op tijd op bed gaan, zitten ze vastgekleefd aan de telefoon. Elke slaapcoach zou het met mij eens zijn: de slaapkamer is maar voor twee dingen: slaap en intimiteit. Niet het kijken van youtube, tiktok en instafilmpjes of het chatten en appen tot laat met je vrienden en klasgenootjes.
Ook is de kwaliteit van slaap slecht. Door de hoge alertheid in de avond (en soms zelfs nacht) door het gebruik van de smartphone en alle prikkels van schermen en chats neemt de hoeveelheid diepe slaap én de kwaliteit van de diepe slaap drastisch af. Diepe slaap is nodig om het groeihormoon aan te maken en te herstellen.
Het rommelige slaapritme (denk aan de ene dag vroeg uitslapen, de andere dag vroeg opstaan, random dutjes doen overdag) maakt dat ze ook slaap te kort komen. Onze pubers gaan dus vaak pas laat slapen. Doordat ze in de ochtend weer “vroeg” (wat heet vroeg.. maar in ieder geval voor 10:00 uur) in de schoolbanken moeten zitten, komen onze pubers slaap te kort. Doordat ze die laatste uurtjes slaap missen, missen ze ook de verwerking van gebeurtenissen (relativeren) die hen weg houdt bij sombere gedachten over zichzelf en de situatie waar ze zich in bevinden.
En dan heb ik het hierboven nog niet eens gehad over het gebruik van middelen (zoals nicotine, alcohol, energydrinks, suikerrijke (late) maaltijden en koffie) die de slaapdruk en -kwaliteit beïnvloeden…
Hoe zouden we onze pubers kunnen helpen om beter te slapen?
- Misschien een gekke om mee te beginnen, maar wees mild voor je puber. Hij of zij heeft het ontzettend zwaar. Dat is natuurlijk niks in vergelijking met jouw zware leven waarin je geld moet verdienen, maar toch heeft hij het zwaar. Heb daar een beetje begrip voor en je zult merken dat je puber ook meer geneigd is om goedbedoelde adviezen eens te proberen.
- Is je puber binnekort jarig? Koop een ouderwetse wekker en vraag je puber om de telefoon beneden te houden.
- Koop er trouwens ook direct een ouderwets boek bij. Dat is een goede manier om je hersenen en lichaam tot rust te brengen en zich voor te bereiden op slaap.
- Kijk of je puber een beetje regelmaat kan krijgen in het dagelijkse leven. Niet alleen met betrekking tot slaap, maar ook grote maaltijden op vrij vaste momenten zorgen ervoor dat het lichaam beter een 24-uurs ritme kan aanhouden.
- Meld je puber aan voor een sport, het liefste in de buitenlucht! Door de blootstelling aan daglicht kan je lichaam beter schakelen tussen dag en nacht. De fysieke activiteit zorgt ervoor dat je kwaliteit van de diepe slaap verbetert.
- Maak gezonde keuzes logischer. Zorg dat er vaak fruit en snackgroenten in zicht liggen en verberg de chipszakken helemaal achter in de kast, net als de frisdrank. Dit zijn natuurlijk dingen die je al zou kunnen invoeren voordat je kinderen een eigen willetje ontwikkelen, maar liever laat dan nooit.
- En vergeet deze belangrijke tip ook niet: Leef het voorbeeld. Wanneer jij wilt dat jouw puber zijn slaap serieus neemt, moet jij het goede voorbeeld geven. Zet die ouderwetse wekker dus ook alvast maar op je eigen verlanglijstje..
Wil je meer weten over slaap en het verbeteren van je slaap?
Ik leg bloot waarom jij niet goed slaapt en geef je adviezen die op jouw situatie zijn toegespitst.
Vraag vandaag nog je kennismaking aan via de website!